Projekt „Kraków – Nowa Huta Przyszłości” to efekt refleksji nad przyszłością Krakowa, miasta z ogromnym potencjałem, które mierzy się z niedoborem terenów inwestycyjnych i związaną z nim potrzebą odzyskania przestrzeni poprzemysłowych.

W latach 50. wokół budowanego kombinatu metalurgicznego w Krakowie powstała Nowa Huta, dziś największa dzielnica miasta, której powierzchnia obejmuje 65 km². To obszar dwanaście razy większy od Starego Miasta. Ograniczona w ostatnich dwóch dekadach aktywność kombinatu oraz likwidacja jego strefy ochronnej stworzyły przestrzeń do zagospodarowania ogromnego i niezwykle atrakcyjnego pod względem położenia, terenu. Ze względu na skalę projektu (ponad 15% powierzchni Krakowa i 80% powierzchni Nowej Huty), a także stopień trudności, władze Krakowa i Małopolski postanowiły wspólnie stawić czoła wyzwaniu. Dlatego w 2012 roku pojawił się pomysł stworzenia projektu „Kraków – Nowa Huta Przyszłości” a pierwszym krokiem w realizacji tej idei było ogłoszenie międzynarodowego konkursu urbanistycznego. Jednym z jego celów była rewitalizacja pohutniczych terenów, które nie miały szans na inwestycje sektora prywatnego. Możliwość gospodarczego wykorzystania tego rejonu była uwarunkowana wielopoziomową i kosztowną interwencją publiczną, polegającą na uporządkowaniu stanu właścicielskiego nieruchomości, usunięciu poprzemysłowych instalacji i przygotowaniu infrastruktury dla przyszłych inwestorów. Taka aktywność stała się możliwa dzięki pojawiającym się szansom pozyskania środków z Funduszy Europejskich. Wszystkie te okoliczności doprowadziły do założenia 6 marca 2015 roku Spółki Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A.

Zadanie powołanej wówczas KNHP S.A. polega nie tylko na rewitalizacji terenów poprzemysłowych, ale również na podkreśleniu atutów Województwa Małopolskiego, Krakowa i dzielnicy Nowa Huta, która w ostatnich latach skutecznie skraca dystans rozwojowy, jaki przez ponad 75 lat dzielił ją od centrum Krakowa. Jest to wyzwanie tym większe, że rozwój największych polskich miast zyskał dynamikę nieznaną od pokoleń. To wtedy został określony główny cel statutowy: „promocja Krakowa – stolicy Województwa Małopolskiego – i jego obszaru funkcjonalnego, a w szczególności dawnej dzielnicy Nowa Huta, w kontekście projektu Kraków – Nowa Huta Przyszłości, jako miejsca do lokalizacji i prowadzenia inwestycji przemysłowych i z przemysłem związanych, i w ten sposób tworzenie warunków aktywizacji gospodarczej na rzecz rozwoju strategicznego obszaru biznesowego dla Krakowa i Małopolski oraz zapewnienie zrównoważonego rozwoju obszaru dawnej dzielnicy Nowa Huta i miasta, prowadzącego do ożywienia rynków lokalnych, a w szczególności aktywizacji lokalnego rynku pracy i przeciwdziałania bezrobociu”.

W 2016 roku pracownicy KNHP S.A. opracowali razem z ekspertami Plan Generalny (tzw. „Master Plan”) projektu, który wskazywał proponowane do realizacji działania w perspektywie do 2030 roku.

Dobre praktyki

KNHP S.A., pracując nad Planem Generalnym, przeanalizowała projekty rewitalizacyjne w Polsce, w tym również Nowe Centrum Łodzi i wzięła pod uwagę doświadczenia zakończonych sukcesem projektów innych miast europejskich jak Belval w Luksemburgu, Seraing Valley w Belgii, czy brytyjskie realizacje: Plan Wielkiego Miasta z Birmingham oraz Sheffield City Centre. Krakowski projekt cechowało połączenie kilku elementów: diagnozy potrzeb inwestorów, współpracy pomiędzy partnerami, kompleksowej obsługi inwestorów oraz właściwej koordynacji działań. Cechą wyróżniającą projekt „Kraków – Nowa Huta Przyszłości” jest połączenie atrakcyjnej dla rewitalizacji przestrzeni z wyjątkowym na skalę kraju potencjałem naukowym Krakowa. Małopolska według danych z I kwartału 2024 roku może poszczycić się najwyższymi w Polsce wydatkami na badania i rozwój w relacji do PKB (2,56 %). Ten wskaźnik daje solidne podstawy do rozwoju gałęzi przemysłu wysokich technologii, które pozwalają konkurować na światowym poziomie.

Dlatego jednym z projektów realizowanych przez KNHP S.A. jest Park Naukowo-Technologiczny „Branice” ze Strefą Aktywności Gospodarczej, która nie tylko daje impuls rozwojowy dla gospodarki, ale też stawia na transfer wiedzy z ośrodków badawczych do przedsiębiorstw.

Budowa kapitału

W momencie założenia, KNHP S.A. dysponowała kapitałem zakładowym (założycielskim) w wysokości 1 428 tys. zł i nie władała żadnymi terenami. W 2024 roku kapitał KNHP S.A. wzrósł do 109 942 tys. zł, a obszar oddziaływania do 734 hektarów. Obecny stan własnościowy stanowi wypadkową sukcesywnego wnoszenia przez Gminę Miejską Kraków wkładów rzeczowych (aportów) w postaci nieruchomości, dokapitalizowania oraz zakupów ze środków samodzielnie wypracowanych, a także sukcesywnej komercjalizacji przygotowanych terenów inwestycyjnych na rzecz docelowych inwestorów.

Kręgosłup komunikacyjny

Osią projektu strategicznego „Kraków – Nowa Huta Przyszłości” stała się przebudowana w latach 2017-2022 ulica Igołomska, łącząca obszar inwestycji z drogą ekspresową S7 i autostradą A4, koleją aglomeracyjną, a także z lotniskiem o ograniczonej certyfikacji w pobliskim Pobiedniku Wielkim.

Projekty partnerskie

Od początku istnienia Spółka aktywnie uczestniczy i inicjuje projekty partnerskie. W latach 2016-2023 prowadziła 3 projekty w konsorcjum z największymi instytucjami otoczenia biznesu realizując cele statutowe związane z promocja gospodarczą Krakowa i Małopolski:

• Power up your Business in Małopolska
• Krakow Metropolitan Area for Business
• Krakow Metropolitan Area for Business 2

Projekty zostały dofinansowane z Funduszy Europejskich w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata 2014-2020.

Komponenty projektu „Kraków – Nowa Huta Przyszłości”

Spółka ma szerokie spektrum oddziaływania i realizuje inicjatywy wpływające nie tylko na rozwój gospodarczy i naukowy, ale również na komfort życia mieszkańców Krakowa.
Projekt „Kraków – Nowa Huta Przyszłości” dziś obejmuje pięć komponentów. Oto jak zaawansowane są poszczególne działania.

• Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki”

Obejmujące obszar 28 hektarów Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki”  zostało udostępnione odwiedzającym w 2021 roku. Koszt realizacji nowej przestrzeni rekreacyjnej dla Krakowa wyniósł 18,41 mln zł, z czego 5,26 mln zł stanowiło dofinansowanie z Funduszy Europejskich. Wokół największego zbiornika dawnej kopalni kruszywa powstały budynki sanitarne i strefy gastronomiczne, boiska do piłki plażowej, plac zabaw oraz pływający basen. Obiekt jest wyposażony w hamaki, leżaki, parasole, sprzęt wodny, a długość widokowych pomostów spacerowych sięga prawie kilometra. Najdłuższy prowadzi z parkingu, gdzie znajdują się stacja ładowania samochodów elektrycznych, do poszerzonej plaży, której budowa wymagała przywiezienia 7 tys. ton piasku.

Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki” szybko stało się jednym z najpopularniejszych miejsc wypoczynku i rekreacji w Krakowie. W sezonie letnim, korzystają z niego tysiące gości. Obszar pozostałych 13 akwenów jest przygotowywany do roli parku rzecznego.

KNHP S.A. realizuje projekty z poszanowaniem przyrody i poszerza spektrum działania w zakresie ekologii m.in. przez instalację odnawialnych źródeł energii. Pod koniec 2023 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało o przyznaniu ponad 12 milionów złotych Gminie Miejskiej Kraków na wykonanie w okolicy Przylasku Rusieckiego badawczego odwiertu geotermalnego, który pozwoli określić aktualną temperaturę, skład fizykochemiczny i wydajność, badanego już w latach 60., złoża. Tym samym sprawdzone zostaną możliwości wykorzystania podziemnej energii cieplnej dla celów gospodarczych i rekreacyjnych. Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. przygotowała 5,5 hektara terenu pod inwestycje w tym obszarze.

Na obrzeżach Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki” powstaje też skansen budownictwa drewnianego – tradycji materialnej i niematerialnej Krakowiaków Zachodnich. Obecnie trwa proces translokacji do tworzonego Parku Edukacyjnego „Branice” czterech budynków oraz kompletowanie przedmiotów, które staną się w przyszłości elementami ekspozycji. Docelowo obiekt będzie obejmował 11 zagród, karczmę, budynek sakralny oraz nowoczesny w formie – choć nawiązujący do tradycyjnego budownictwa – budynek ekspozycyjno-edukacyjny.

• Centrum Wielkoskalowych Plenerowych Wydarzeń Kulturalnych „Błonia 2.0”

To atrakcyjna przestrzeń umożliwiająca organizację wydarzeń kulturalnych i sportowych. Centrum stanowi element uzupełniający dla oferty rekreacyjnej Przylasku Rusieckiego, a nazwa i projektowe wykorzystanie nawiązują do Błoń w centrum Krakowa. Obszar ten należy do najbardziej rozdrobnionych właścicielsko, co wydłuża proces zakupu gruntów. Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. pozyskała dotychczas prawa do ponad 60% docelowego obszaru i kontynuuje pozyskiwanie kolejnych terenów na ten cel.

• Park Naukowo-Technologiczny „Branice”

Działalność Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. w tym obszarze realizowana jest w trzech schematach:

• tworzenie obszarów inwestycyjnych średniej wielkości (tj. do 7 ha) i ich komercjalizacji na rzecz docelowych inwestorów. W latach 2015-2023 zagospodarowano w ten sposób ponad 20 hektarów;
• utworzenie Strefy Aktywności Gospodarczej „Nowa Huta Przyszłości” przeznaczonej dla przedsiębiorstw z sektora mikro, małych i średnich firm (MŚP);
• aktywne wsparcie przedsiębiorców Parku Naukowo-Technologicznego „Branice”.

Zagospodarowanie Parku Naukowo-Technologicznego „Branice” wymaga łączenia nieruchomości i regulowania ich statusu własnościowego, zaawansowanych prac rewitalizacyjnych na zdegradowanych terenach oraz wybudowania infrastruktury. Stworzona Strefa Aktywności Gospodarczej (SAG) o powierzchni 33 hektarów, składa się z dwóch podobszarów i 35 skomunikowanych i częściowo uzbrojonych parceli inwestycyjnych. Nie brakuje w niej zielonych stref wytchnienia, parkingów ze stacjami ładowania pojazdów elektrycznych, oświetleniem i małą architekturą. SAG służy rozwojowi mikro, małych i średnich firm z różnych branż.
Całkowity koszt budowy Strefy Aktywności Gospodarczej „Nowa Huta Przyszłości” wyniósł ponad 92 mln zł, z czego 59,3 mln zł stanowi dofinansowanie pozyskane przez Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. z Funduszy Europejskich. Efekty działania KNHP S.A. w tej kwestii zostały docenione, czego świadectwem jest przyznanie Strefie Aktywności Gospodarczej „Nowa Huta Przyszłości” tytułu TOP Inwestycje Komunalne 2023 roku. Wszystkie zaoferowane parcele zostały w ciągu jednego roku sprzedane lub wydzierżawione, co dowodzi trafności decyzji o stworzeniu takiego obszaru we wschodniej części Krakowa.

• Centrum Logistyczno-Przemysłowe „Ruszcza”

Połowa tego terenu związana była pośrednio z produkcją hutniczą, a pozostała część to rozdrobnione tereny dawnej strefy ochronnej kombinatu, wykorzystywane rolniczo pozostające w przeważającej mierze w rękach prywatnych. Działania zmierzające do ich pozyskania KNHP S.A. rozpoczęła od współpracy z ArcelorMittal Poland S.A. Grupa Kapitałowa  Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. pozyskała prawie 140 hektarów pod Centrum Logistyczno-Przemysłowe „Ruszcza”. Pierwsze tereny zostały w 2024 roku przeznaczone do zagospodarowania w kooperacji z inwestorem prywatnym, której celem jest utworzenie intermodalnego centrum logistycznego. Pozyskiwane są kolejne nieruchomości z tego obszaru. Aktualnie teren o powierzchni blisko 48 hektarów jest już objęty działaniami inwestycyjnymi z zaangażowaniem kapitału prywatnego.

• Zabudowa mieszkaniowa

Dopełnieniem aktywności KNHP S.A. jest projekt związany z zabudową mieszkaniową. Spółka uporządkowała kwestie formalne i sprzedała 18 hektarów gruntów przeznaczonych pod zabudowę wielorodzinną niskiej intensywności, tym samym kończąc aktywność w ramach komponentu mieszkaniowego. W krajobrazie tej części Branic pojawiły się już pierwsze budynki i jeszcze w 2025 roku prawdopodobnie wprowadzą się tu pierwsi mieszkańcy.

Trzy etapy realizacji

Realizacja projektu „Kraków – Nowa Huta Przyszłości” podzielona została na trzy etapy. W pierwszym, przypadającym na lata 2012 – 2016, działania skoncentrowane były na opracowaniu kształtu przedsięwzięcia oraz przygotowaniu miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W maju 2020 roku praktycznie cały obszar projektu „Kraków – Nowa Huta Przyszłości” objęty został planami zagospodarowania przestrzennego.

Od 2017 roku projekt wszedł w drugi etap realizacji uwarunkowany inwestycjami transportowymi, wśród których największe znaczenie miała przebudowa ul. Igołomskiej oraz budowa przystanków Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej „Kościelniki” i „Przylasek Rusiecki”.
Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. skupiała się w tym czasie na pozyskiwaniu nieruchomości, porządkowaniu ich stanu prawnego, działaniach rewitalizacyjnych, aktywnym poszukiwaniu docelowych inwestorów i prowadzeniu skutecznych procesów komercjalizacji. Działania te sprawiły, że aktualnie  na obszarze Stef Aktywności Gospodarczej zaczęły powstawać pierwsze obiekty kubaturowe, inicjując niejako kolejny – trzeci etap realizacji przedsięwzięcia, polegający na realizowaniu inwestycji przez przedsiębiorców.

Z perspektywy 10 lat funkcjonowania KNHP S.A. największym sukcesem jest uzyskanie dużego zaangażowania społeczności lokalnej i inwestorów w realizację projektu. Potwierdza to przede wszystkim aktywność podmiotów gospodarczych w obszarach inwestycyjnych, które zostały przygotowane, a także duże zainteresowanie mieszkańców projektami społecznymi zrealizowanymi i realizowanymi przez KNHP S.A.

Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. pozostaje wierna założeniom projektu i celom statutowym, ale też aktywnie reaguje na zmieniające się uwarunkowania i dopasowuje do nich strategię działania. Z pewnością wpłynie to na kształt projektu w kolejnych latach. Postępujące zmiany technologiczne i rynkowe, szczególnie w branży hutniczej, wskazują, że konieczne może okazać się rozszerzenie obszaru projektu „Kraków – Nowa Huta Przyszłości” na kolejne tereny.

10 lat KNHP S.A. w liczbach

• 69 mln pozyskanych środków z funduszy UE
• 5 zrealizowanych projektów z funduszy UE
• 30 zorganizowanych wydarzeń krajowych i międzynarodowych w obszarze promocji gospodarczej Krakowa i Małopolski
• 8 zdobytych nagród i certyfikatów
• 167 ha łącznie przygotowanych przez Grupę Kapitałową KNHP i udostępnionych terenów inwestycyjnych

Z okazji jubileuszu 10-lecia działalności Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A., zapraszamy mieszkańców Krakowa,  na wyjątkowy koncert jubileuszowy, który odbędzie się na scenie  Nowohuckiego Centrum Kultury – „Symfonia czterech stron świata” Stanisława Słowińskiego. Koncert realizowany jest w ramach festiwalu EtnoKraków/Rozstaje 2025 / p o w r o t y, który w tym roku zgromadzi blisko 100 artystów z 10 krajów. To wielokulturowe święto muzyki w wykonaniu zespołów międzynarodowej i polskiej sceny etno, world music i sceny muzyki tradycyjnej.

Gdzie: Nowohuckie Centrum Kultury – Sala Teatralna

( 📍 al. Jana Pawła II 232, 31-982 Kraków )

Kiedy: 27 czerwca 2025 godz.18:00

Bilety: Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny / obowiązują wejściówki

Bilety dostępne na stronie: Kup Bilet EtnoKraków/Rozstaje 2025

Więcej informacji na: rozstaje.pl