Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. otrzymała ważną rolę przywracania mieszkańcom zdegradowanych przez przemysł przestrzeni. Tworzone tereny rekreacyjne oraz strefy aktywności gospodarczej generują impuls rozwojowy, podnoszą atrakcyjność miasta, poprawiają komfort życia oraz, co niezwykle istotne, ograniczają skutki zmian klimatu.  

Konsekwencje zmian klimatu z roku na rok są coraz dotkliwiej odczuwalne przez mieszkańców naszego kontynentu. Intensywne opady, upały i huragany stanowią zagrożenie dla ludzi i niszczą infrastrukturę, szczególnie w zakresie transportu i energetyki.
Każde miasto posiada cechy charakterystyczne związane z położeniem geograficznym, uwarunkowaniami architektonicznymi, hydrologicznymi, czy zależnościami społecznymi i gospodarczymi, a proces adaptacyjny do zmian klimatu wymaga kompleksowego planowania aktywności miejskiej. Niezwykle istotny jest rozwój przestrzeni zielonych, troska o zasoby wodne i związaną z nimi retencję wód opadowych. W centrum Krakowa z oczywistych względów związanych z ciasną, zabytkową zabudową działania mogą mieć ograniczony zasięg. Największy potencjał zmian zdecydowanie drzemie we wschodniej części miasta. Dlatego w 2015 roku powstała Spółka Kraków Nowa Huta Przyszłości, która otrzymała rolę przywracania poprzemysłowych, głównie pohutniczych terenów mieszkańcom. Działania spółki skupiają się na Nowej Hucie, największej dzielnicy miasta, której powierzchnia wynosi 65 km². Ograniczona w ostatnich dwóch dekadach aktywność kombinatu oraz likwidacja jego strefy ochronnej stworzyły przestrzeń do zagospodarowania ogromnego i niezwykle atrakcyjnego pod względem położenia, terenu (ponad 15% powierzchni Krakowa i 80% powierzchni Nowej Huty). Obszar Nowej Huty, dwanaście razy większy od Starego Miasta, kryje w sobie nie tylko ogromny potencjał zmian, ale również dzięki skali daje szanse na rozległe skutki wprowadzanych działań, wpływając pozytywnie na cały Kraków. Cechą wyróżniającą projekt „Kraków – Nowa Huta Przyszłości” jest połączenie atrakcyjnej dla rewitalizacji przestrzeni z wyjątkowym na skalę kraju potencjałem naukowym Krakowa, a wszystkie aktywności realizowane są z poszanowaniem przyrody i z myślą o adaptacji do zmian klimatu.
Do oczywistych barier we wdrażaniu polityk adaptacyjnych wydłużających czas realizacji projektów należy konieczność dopełnienia formalności proceduralnych oraz ograniczenia związane z finansowaniem. Inwestycje KNHP S.A. nie były możliwe do zrealizowania bez kluczowego wsparcia ze strony środków Unii Europejskiej. Również obecne zasady współpracy z monopolistycznymi firmami energetycznymi nie zachęcają do sprzedaży energii z OZE wyprodukowanej przez prosumentów.

Przylasek Rusiecki

W 2021 roku zostało oddane do użytku mieszkańcom Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki”. Budowa tego obiektu została poprzedzona licznymi konsultacjami społecznymi, a o celowości budowy miejsca rekreacji we wschodniej części Krakowa świadczy fakt, że w sezonie to naturalne kąpielisko odwiedza ponad 100 tys. osób.
Teren wokół 14 zbiorników wodnych w Przylasku Rusieckim zapewnia dwie formy relaksu. Zrewitalizowany teren wokół największego zbiornika wodnego oferuje klasyczną formę aktywnego wypoczynku nad wodą skupionego wokół plaży. Natomiast obszar pozostałych 13 zbiorników wodnych przeznaczony jest dla osób szukających ucieczki od miejskiego zgiełku i ceniących bezpośredni kontakt z naturą. Ten teren w przyszłości może pełnić funkcję parku rzecznego.
Rodziny z dziećmi mogą korzystać przy głównym zbiorniku z piaszczystej plaży z hamakami i leżakami, boisk, pomostów, promenad, ścieżek spacerowych, placów zabaw oraz z centrum sportów wodnych (wakeboarding, kajaki, rowerki, deski SUP). Kąpielisko jest strzeżone w sezonie przez ratowników, a szerokie ścieżki spacerowe, podesty dla wózków dziecięcych i drewniane pomosty schodzące wprost do wody podnoszą komfort i poziom bezpieczeństwa. Przy plaży znajdują się budynek gospodarczy z przebieralniami, natryskami i toaletami. Szerokie drewniane pomosty biegnące wzdłuż zbiornika o długości prawie 1 km dają okazję do obserwacji ptaków oraz owadów w ich naturalnym środowisku.
Zrealizowana po konsultacjach społecznych rewitalizacja przestrzeni zakładała utworzenie nowoczesnego miejsca wypoczynku dla mieszkańców Krakowa z poszanowaniem przyrody. Roślinność na terenie projektu ma miejsce na swobodny rozwój, a wykonana z kruszywa nawierzchnia ścieżek umożliwia naturalną infiltrację wód opadowych. Antropopresja została ograniczona do koniecznego minimum. W Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki” znajdują się stacje ładowania samochodów elektrycznych oraz ławki z portami USB, a także energooszczędne technologie pozyskiwania i wykorzystania energii obniżające koszty użytkowania obiektu i sprzyjające ochronie środowiska.
Krakowskie Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki” zostało wskazane przez PLGBC (Polskie Stowarzyszenie Budownictwa Ekologicznego) jako dobry przykład zrównoważonego rozwoju i zostało jednym z wyróżnionych projektów w kampanii PLGBC GreenUp – mitygacja i adaptacja do zmiany klimatu. Mitygacja koncentruje się na redukcji emisji gazów cieplarnianych poprzez modernizację budynków, optymalizację zużycia energii i zasobów oraz zrównoważone projektowanie. Natomiast adaptacja obejmuje przygotowanie infrastruktury i społeczności na skutki zmiany klimatu, minimalizując ich negatywny wpływ na środowisko i jakość życia.
Zmiany klimatyczne wpływają dziś na projektowanie całych miast. Kluczem do bezpiecznej przyszłości pozostaje równowaga pomiędzy generowaniem zysków, tworzeniem wartości oraz realizacją celów zrównoważonego rozwoju. Nowoczesne budynki przeciwdziałają zmianom klimatycznym poprzez redukcję emisji, a przestrzenie rekreacyjne poprawiają jakość życia.
Centrum Rekreacji i Wypoczynku „Przylasek Rusiecki” celnie wpisuje się w ramy mitygacji i adaptacji do zmiany klimatu oraz w modny trend turystyki we własnym mieście, który promuje zdrowy styl życia i stanowi alternatywę dla świata wirtualnego.
Obraz rekreacyjnej przestrzeni na obrzeżach Krakowa znakomicie dopełnia, tworzony w ramach Parku Edukacyjnego „Branice”, skansen budownictwa drewnianego. Obecnie trwa proces translokacji czterech budynków oraz kompletowanie przedmiotów, które staną się w przyszłości elementami ekspozycji. Docelowo skansen będzie obejmował 11 zagród, karczmę, budynek sakralny oraz nowoczesny w formie – choć nawiązujący do tradycyjnego budownictwa – budynek ekspozycyjno-edukacyjny.

Odwiert geotermalny

KNHP S.A. realizuje projekty z poszanowaniem przyrody i poszerza spektrum działania w zakresie ekologii m.in. przez instalację odnawialnych źródeł energii. Pod koniec 2023 roku Ministerstwo Klimatu i Środowiska poinformowało o przyznaniu ponad 12 milionów złotych Gminie Miejskiej Kraków na wykonanie w okolicy Przylasku Rusieckiego badawczego odwiertu geotermalnego, który pozwoli określić aktualną temperaturę, skład fizykochemiczny i wydajność, badanego już w latach 60., złoża. Tym samym sprawdzone zostaną możliwości wykorzystania podziemnej energii cieplnej dla celów gospodarczych i rekreacyjnych. Kraków Nowa Huta Przyszłości S.A. przygotowała 5,5 hektara terenu pod inwestycje w tym obszarze. Odnawialne źródła energii pozwalają ograniczyć emisję CO₂, co ogranicza zmiany klimatyczne.

Nowoczesny przemysł 

Obszar Strefy Aktywności Gospodarczej „Nowa Huta Przyszłości”, która została w pełni skomercjalizowana w 2024 roku, został zaprojektowany i przygotowany z myślą o inkubatorach przedsiębiorczości, centrach technologicznych oraz obiektach przemysłu wysokich technologii i rzemiosła. Nowoczesne technologie pozwalają ograniczyć wpływ przemysłu na środowisko. W SAG przygotowano dogodną dla nowoczesnego biznesu infrastrukturę zapewniającą drogi, ścieżki rowerowe, ciągi piesze, tzw. strefy wytchnienia z łącznością Wi-Fi oraz parkingi ze stacjami ładowania dla samochodów elektrycznych.
W obrębie SAG wydzielono 4 hektary zielonej przestrzeni wspólnej, która – stanowiąc tzw. miejsca wytchnień – ma m.in. zmniejszyć występowanie zjawiska „wysp ciepła”. Kolejne 4 ha to zlokalizowany przy granicy przedsięwzięcia przyrodniczo cenny las, który m.in. dzięki staraniom KNHP S.A. stał się własnością Gminy Miejskiej Kraków. Za każde drzewo, co do którego zapadła decyzja wycięcia, zostało nasadzone nowe, m.in. w parku przy ul. Plastusia. Tylko w ramach SAG zostało nasadzonych 340 dodatkowych drzew i krzewów. Znakomitym przykładem inwestycji w nowoczesny przemysł jest tworzony w obszarze Centrum Logistyczno-Przemysłowego „Ruszcza” hub technologiczno-produkcyjny 7R. Deweloper rozpoczyna realizację jednej z największych inwestycji przemysłowych w Krakowie. Kompleks 7R w Nowej Hucie udostępni przestrzeń produkcyjną i magazynową w ramach niskoemisyjnej linii 7R Green Saver w trzech budynkach o łącznej powierzchni 230 tys. m². Projekt ma wymiar ekologiczny i społeczny. Deweloper planuje zasadzenie ponad 2000 drzew, w tym gatunków wspierających lokalne siedliska oraz zalesienie 10 ha terenu. Naturalne niecki zostaną przekształcone w ogrody deszczowe, które pomogą w magazynowaniu i oczyszczaniu wód opadowych, wspierając jakość gleby i lokalny mikroklimat. Teren inwestycji został już przebadany, a wszystkie niezbędne zgody zostały uzyskane.

Wschodnia obwodnica Krakowa

Nowa Huta przywraca mieszkańcom nie tylko przestrzeń, ale również niezwykle cenny czas. Komunikację we wschodniej części Krakowa zdecydowanie poprawiła oddana z 2022 roku ulica Igołomska oraz nowe przystanki kolejowe w Kościelnikach, Przylasku Rusieckim i na os. Piastów, ale przełomowym momentem będzie domknięcie w 2026 roku autostradowego pierścienia wokół Krakowa. W budowie jest ostatni odcinek, który wyprowadzi ruch tranzytowy poza miasto, zmniejszy korki w Nowej Hucie i poprawi płynność jazdy po krakowskich ulicach. Tym samym podniesie komfort życia Krakowian. Skróci dojazd do szkoły, czy pracy, czyli odda mieszkańcom niezwykle cenny dziś czas, który będą mogli przeznaczyć na spotkania z najbliższymi, odpoczynek, sport, czy rekreację choćby w Przylasku Rusieckim. Nowe szlaki komunikacyjne nie tylko poprawiają komfort życia, ale również zwiększają możliwość rozwoju zawodowego oraz co niezwykle istotne ograniczają emisję dwutlenku węgla oraz innych szkodliwych gazów w centrum miasta.